Fatih Akın Venedik Film Festivali’nde

Nihan Bora

15 yıl önce

Venedik Film Festivali haberi 6 Eylül 2009 tarihinde Newsweek Türkiye dergisinde yayınlanmıştır.

Sanat filmlerinin çeşitliliğinin fazla olmasıyla Venedik, Cannes Film Festivali’nden keskin çizgilerle ayrılıyor.

Haber: Nihan Bora

Tatlı bir öğle esintisinde, olmazsa olmaz bir gondol sefasının ardından eşsiz Venedik manzarasını dünyanın dört bir ikliminden sinema kareleriyle buluşturabilmek; lirik bir sonbahara adım atmak için güzel bir neden olsa gerek. “La Mostra” ya da bildiğimiz adıyla “Venedik Film Festivali”nin bu yıl 66’ncısı düzenleniyor. Aslında, yaşından genç gösteriyor dünyanın bu en eski film festivali. 1932’de başladığı yolculuğuna savaş ve diğer başka nedenlerle bazı yıllar ara verilmeseydi, 77’inci yılını kutlayacaktı. Venedik Bienali kapsamında düzenlenen festivalin asıl hedefi, sinema sanatının en özgün yapıtlarını tanıtmak. Sanat filmlerinin -onlara “festival filmi” diyen de var- çeşitliliğinin fazla olmasıyla Venedik, Cannes Film Festivali’nden keskin çizgilerle ayrılıyor. Zira Venedik’te yarışma kapsamında gösterilen kimi sanat filmlerinin Cannes’da yarışma dışı gösterildiğine birçok kez şahit olduk. Gözleriniz, 71 filmin dünya prömiyerinin yapılacağı festivalde Türk sinemasına ait bir yapım arıyor olabilir. Ama beyhude. Tabii Türk asıllı Alman yönetmen Fatih Akın’ın festivalde yarışacak “Soul Kitchen” (Ruh Mutfağı) filminin aşina tadını saymazsak.

Venedik’le Türk sinemasının ilk ilişkisi bundan tam 57 yıl önce vuku buluyor. Yönetmen Ömer Lütfi Akad’ın -dönemin en çok ses getiren yapımlarından- ‘Kanun Namına’ filmi, henüz 20. yılında olan Venedik Film Festivali’ne davet ediliyor. Ama Akad bu davete icabet etmiyor. 2004’te İş Bankası Kültür Yayınları’ndan çıkan ‘Işıkla Karanlık Arasında’ isimli kitabında, o daveti neden reddettiğini ise şöyle açıklıyor ünlü yönetmen: “Dışardan bakanlar filmin bazı yerlerini beğenmiş olabilirler ama bence sakat bir filmdi. Kendime saygımı kaybetmemek için filmi festivale göndermedim.” Bu olayın ardından Venedik bize darılmış olacak ki uzun yıllar festivalde Türk sinemasının adı bir daha pek geçmedi.

1971 yılında Adana Altın Koza Film Festivali’nde ödülleri toplayan Yılmaz Güney’in filmi “Ağıt”, aynı yıl Venedik Film Festivali’nde elemeyi geçerek ilk on film arasına girdi, ancak gösterilecek filmler arasında yer bulamadı. Erden Kıral’ın “Hakkari’de Bir Mevsim” filmi 1983’te festivalin yan bölümlerinde gösterilmek üzere kendisine yer bulsa da, asıl heyecan bir yıl sonra yaşandı. Yine Kıral’ın “Ayna” adlı filmi, 1984’te festivalde Altın Aslan ödülü için yarışan ilk Türk filmi oldu. Ardından 1987’de Ömer Kavur’un unutulmaz filmi “Anayurt Oteli”, FIBRESCI ödülünü aldı. 1991’de yine Ömer Kavur’un “Gizli Yüz”ü, Festival’in resmi yarışma bölümünde yer aldı.

Geçen yıl aynı anda üç temsille, belki de festivalde ilk kez Türk sinemasının sesi bu kadar gür çıktı. Semih Kaplanoğlu’nun Altın Aslan için yarışan “Süt” filmi dünya prömiyerini Venedik’te yaptı. İtalyan sinemasının Türk asıllı yönetmeni Ferzan Özpetek ise “Un Giorno Pefetto” (Mükemmel Bir Gün) ile yarışma filmleri arasındaydı. Kısa filmleriyle bilinen Selim Evci de ilk uzun metrajlı filmi “İki Çizgi” ile Venedik’te Eleştirmenlerin Haftası (Settiamana della Critica) bölümüne seçilerek büyük bir başarı gösterdi.

Venedik Film Festivali Direktörü Marco Müler, Doğu sinemasına ilgisiyle de bilinen bir festivalci. Geçen yıllarda kendi beğendiği bazı Türk filmlerini festival komitesine beğendiremediği için, bu yapımlara festivalde yer veremediklerini söylemişti. Sebep ne olursa olsun, bir görünüp bir kaybolduğumuz Venedik Film Festivali’nde bu yıl da yokuz. Almanya adına katılan Akın’ın Altın Aslan alması bir teselli olur muydu?

Türkiye’nin film festivalleri

Venedik Film Festivali’ne gitme durumunuz yoksa, ama tam film festivali havasındaysanız biraz dişinizi sıkın. Altın Portakal’a şurada ne kaldı?

Uluslararası Antalya Altın Portakal
– 10-17 Ekim 2009.
– Bu yıl 46.’sı gerçekleştirilecek.
– Yarışma dışı 20 bölüm yer alacak.
– Yeni Dalga 50 yaşında gibi yeni bölümler var.
– Geçen yıl 68 film yarıştı, 60’tan fazla gala yapıldı.
– Bilet fiyatları 1-5 TL
– Geçen yılki bütçesi 9 milyon TL

Uluslararası Adana Altın Koza
– Her yıl haziran ayında.
– Bu yıl 16.’sı gerçekleşti.
– Bu yıl 94 film yarıştı, 12 gala ve 8 söyleşi yapıldı.
– 395 seansta 212 film gösterildi, 66.920 kişi izledi
– Geçen yılki bütçesi3 milyon TL.

Uluslararası İstanbul Film Festivali
– Her yıl nisan ayında.
– Bu yıl 28.’si gerçekleşti.
– Bu yıl 54 film yarıştı, 10 gala yapıldı.
– 455 seansa, 162.000 izleyici geldi.
– 70 filmin gösterimi, yönetmen oyuncu ya da film ekibinin katılımıyla gerçekleştirildi.
– Bütçesi 2.6 milyon TL

Ankara Uluslararası Film Festivali
– Her yıl mart ayında.
– Bu yıl 20.si gerçekleşti.
– Bu yıl 75 film yarıştı.
– 115 seansa, 20 bin izleyici geldi.
– Bütçesi 300 bin TL