Hızlı arama

Anne-çocuk Teknoloji Yeni medya

Teknoloji herkese lazım ama en çok çocuklara!

Yazar: , tarih: 26 Eylül 2024
Devamını oku
Hayat Kadın

2023’e ‘umut’lu hikayeler

Yazar: , tarih: 1 Ocak 2023
Devamını oku
Anne-çocuk Festival Tiyatro

Adil bir dünyada çocukların huzurlu yaşayabilmesi için: Çocuk Hakları Festivali

Yazar: , tarih: 18 Kasım 2022
Devamını oku
Anne-çocuk Kadın Söyleşi Yemek

Sağlıklı atıştırmalıkta bir devrim: frø

Yazar: , tarih: 26 Haziran 2021
Devamını oku
20 Mayıs 2012

Dünyanın bir ucunda, tam da burada

Tiyatro Yanıt yok

Şenay Gürler ve Deniz Karaoğlu’nun rol aldığı Kayıp, 11 Eylül saldırılarından sonra yeni bir yol çizmek isteyen çiftin hikâyesini anlatıyor.

Craft Tiyatro’nun yeni oyunu Neil LaBute’un Mercy Seat isimli oyunundan çevrilen Kayıp, bizim evin salonunda oynanıyor hissi yaratıyor. Boğaz manzaralı terasın camla çevrili alanında perdeler kapalı. 11 Eylül saldırısı sonrasında yaşananları izleyen bir adam var evde. Az sonra kapı açılıyor, bir kadın telaşla eve giriyor. 

Ben televizyonda haberleri izliyor, canı sıkılıyor, üzülüyor ama hiç yorum yapmıyor. O gün 12 Eylül. Şehirde bir felaket yaşanmış ve Ben oldukça sakin görünüyor. Abby, Ben’in ailesini aramasını istiyor, ısrar ediyor. Ben, evli ve iki çocuğu var. Bu felaketi fırsat bilip herkesin onu kayboldu bilmesini istiyor, ardından da kadınla kaçmak… Hatta bu durumu bir piyango olarak görüyor. Bu birbirini seven çifte çıkmış büyük bir ikramiye!
Dışarıda insanlar can çekişirken, yakınlarını kaybedenler fotoğrafları her yere yapıştırırken Ben’in sakinliği kadını -ve hatta biz seyirciyi- çılgına çeviriyor. Üç yıldır birlikte olan bu çift, aynı şirkette çalışıyor. Abby patron, Ben ise onun altında çalışan bir işçi. Uzun bir süre aralarındaki ilişkinin gerçek mi yoksa tamamen şişirme mi olduğunu anlamakta zorluk çekiyoruz. Ben; bencil, dünyayı umursamayan, fırsatçı tavrıyla itici olmayı oldukça iyi başarıyor. Bu noktada Deniz Karaoğlu’nun rolünü hakkıyla verdiğini söylemeli.


40’lı yaşlarda olan Abby’nin Ben’i sahiden sevdiğini, sadece karısını arayıp haber verme konusundaki ısrarından anlayabiliyoruz. Fakat Ben onu hiç dinlemiyor. Cüretkâr oyunculuk ve cümlelerin olduğu oyunda Şenay Gürler, canlandırdığı ikinci kadın rolünü oldukça iyi kotarıyor. Deneyimli oyuncunun ses tonu, duruşu ve rolünü tamamen hissederek oynaması, Abby’ye üzülmemize bile sebep oluyor.
Kayıp ile yönetmenliğe adım atan Çağ Çalışkur, prova sürecinde oyunculara sadece dış gözcülük yaptığını söylüyor. Oyunun seyirciyle yakın temas halinde olmasını ise şöyle anlatıyor: “Ben ve Abby’nin ilişkisini çok yakından izleme şansımız oluyor, bir nevi evlerine konuk oluyoruz.” Benmerkezci bir adamı canlandıran Deniz Karaoğlu, oyunun herkes için başka bir şey anlattığını ama ona göre hayatının dönüm noktasında olan bir adamın hikayesi.

Koca şehir yastayken, bir adamın nasıl oluyor da sadece kendini düşündüğe şahit oluyoruz. Sevdiğini söylediği kadını ya da karısını bırakacak mı, yoksa kaybolduğu boşlukta kendine yeni bir hayat mı kuracak? Cevabı oyunun sonunda.

Yazan: Neil LaBute
Yöneten: Çağ Çalışkur
Oyuncular: Şenay Gürler, Deniz Karaoğlu,
Çeviren: Okan Başar Bahar, Seda YIldız
Yardımcı Yönetmen: Seda Yıldız, Erkan Kurtuluş
Reji Asistanı: Nil Günal
Sahne Tasarımı: Çağ Çalışkur
Proje Ekibi: Havin Funda Saç, Müge Sarıoğlu, Berk Tunalı

Kayıp
Craft Tiyatro
Her cuma
20:30

Bu yazı Touch İstanbul Mayıs sayısında yayınlanmıştır. 
14 Mayıs 2012

XII. Direklerarası Seyirci Ödülleri belli oldu!

Tiyatro Yanıt yok
İstisnasız herkesin tiyatro konuştuğu bu günler, güzel günler. Dolayısıyla ödül törenleri de bir o kadar hararetli geçiyor. En son Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Ödülleri de konuşulacak “haykırışlara” sahne oldu ama bu görüntüleri TRT keserek verdiği için tüm detayları orada olanlar biliyor sadece. (Sadri Alışık ödül töreni gecesinin detayları da taslakta duruyor, en yakın zamanda yayınlayacağım.)

Direklerarası Seyirci Ödülleri’nin 12.’sinde ödül alan isimler arasında birçok arkadaşım var. İsimleri zikretmek mutlu eder: Mirza Metin (Disko 5 No’lu ile), Ebru Nihan Celkan (Tetikçi ile), Ekip Tiyatro (Largo Desolato ile), Tiyatro Artı (Şiddet Üçlemesi – Ayna ile), Tiyatro Hâl ve Tiyatro Barbone, Barış Gönenen (Limonata ile), Cihan Sağlam (Kuş Kafesi ile). 

Arkadaşlarımı ve ödüle değer görülen tüm tiyatro insanlarını tebrik ederim. 

Direklerarası Seyircileri Seçici Kurulu 2011-2012 sezonunda, İstanbul’da 226 oyunu seyretmiş, Performans ve Tasarım kategorilerinde en başarılı bulduğu sanatçıları belirlemiş.

Ödül alan isimler şöyle:

2012 Direklerarası Seyircileri Özel Ödülü

ATEŞ ÜNAL ERZEN – BAKIRKÖY  BELEDİYE BAŞKANI

Prodüksiyon: Ölümüne, Kent Oyuncuları


Müzikal Prodüksiyon: Külhanbeyi Müzikali, Bakırköy Belediye Tiyatroları
                                                             
Tek Kişilik Prodüksiyon: Disco 5 No’lu, Destar-Theatre – Mirza METİN

Yönetmen: Yücel ERTEN, Sezuan’ın İyi İnsanı, İstanbul Devlet Tiyatrosu

Oyun Yazarı: Irmak BAHÇECİ, Michelangelo, İstanbul Devlet Tiyatrosu
                     Ebru Nihan CELKAN, Tetikçi, Bulut

Erkek Oyuncu: Atilla ŞENDİL, Michelangelo, İstanbul Devlet Tiyatrosu

Kadın Oyuncu: Şebnem KÖSTEM, Hedda Gabler, İBB Şehir Tiyatroları

Yardımcı Erkek Oyuncu: Turan GÜNAY, Kırmızı, İstanbul Devlet Tiyatrosu

Yardımcı Kadın Oyuncu:Zeynep ÖZDEN, Kazaen (Beyoğlu’nda Çarpışmalar),                             Tiyatro Pera

Canlandırmada Bütünlük (Ensemble): Largo Desolato, Ekip

Küçük Salon Erkek Oyuncu: Yiğit SERTDEMİR, Gerçek Hayattan Alınmıştır, Altıdan Sonra Tiyatro

Küçük Salon Kadın Oyuncu: Aslıhan AZERİ, Bernarda Alba’nın Evi, Oyunbaz

Komedi Erkek Oyuncu: Ünal YETER, Kocasını Pişiren Kadın, Tiyatro 3


Komedi Kadın Oyuncu: Melda GÜR, Canlı Yayın, Tiyatro Sahnekârlar


Komedi Toplu Canlandırma (Komedi Ensemble): Bölge Hastanesi, Tiyatro Adam

Sahne Tasarımı: Behlüldane TOR, Michelangelo, İstanbul Devlet Tiyatrosu

Kostüm Tasarımı: Tomris KUZU, Şark Dişçisi, İBB Şehir Tiyatroları

Işık Tasarımı: Önder ARIK, Antigone, İstanbul Devlet Tiyatrosu

Özgün Tiyatro Müziği: İki Şehir, Ağaç İrfan, Oynayan İnsan Tiyatrosu

Efekt Tasarımı: Ersin AŞAR, Ateşli Sabır (Postacı), İBB Şehir Tiyatroları

Koreografi:  Nebi BİRGİ, Sidikli Kasabası Müzikali, İstanbul Devlet Tiyatrosu

Yenilikçi Tiyatro:  Hikayeden Memurlar, Tiyatro BeReZe

Özgün Yeni Oyun: Şiddet Üçlemesi 1 / Ayna, Tiyatro Artı

Sürekli Mükemmeliyet: Çolpan İLHAN


Yılın “Demokrasi” Temasına Uyan Oyun
Tiyatro alanındaki sivil toplum örgütlerinin 2011-2012 Tiyatro sezonu için belirledikleri “DEMOKRASİ” temasına İstanbul’da uyan oyunlar:
Ateşli Sabır (Postacı), İBB Şehir Tiyatroları
Günlük Müstehcen Sırlar, İBB Şehir Tiyatroları


Ümit Veren Yeni Tiyatro Grupları:
Tiyatro Ak’la Kara, Tom, Dick ve Harry
Tiyatro Hal, Eksik
Tiyatro Barbone, İki Dünya Oteli  

“Genç Yetenek” Teşvik Ödülleri (İstanbul)
Murat Kapu, Barzo ile Konserve, Altıdan Sonra Tiyatro
Barış Gönenen, Limonata, Sıfırnoktaiki
Deniz Elmas, Aşkın Sıradanlığı, İstanbul Devlet Tiyatrosu
Cihan Sağlam (Genç Oyun Yazarı), Kuş Kafesi, The Club

Özel Ödüller
Bir Damdaki Kemancı Hikayesi / Hayata, Yıldırım Spor Kulübü Tiyatro Topluluğu
7 Kocalı Hürmüz – Yönetmen Bülent Öner /  Anadolu Holding Tiyatro Grubu
BuluşmaHamlet – Satge / Sanatla Toplumu Geliştirme Derneği

Direklerarası Seyircileri Jüri Özel Ödülü

Anlaşılmaz Konuşmalar, Tiyatroperest

Tiyatro Basın ve Halkla İlişkiler ve Tiyatro Yöneticileri

Balam Kenter,  Kenter Tiyatrosu
Sezin  Gündoğan, Maya Sahnesi
Pelin Turancı, Tiyatro Ak’la Kara
9 Mayıs 2012

Perde açılıyor, sahneye yıldız yağıyor

Tiyatro Yanıt yok


İstanbul Tiyatro Festivali, bu yıl da yerli-yabancı başarılı yapımları İstanbul’un irili ufaklı mekanlarında ağırlıyor. Franz Kafka’nın Bir Akademiye Rapor öyküsünden uyarlama Kafka’nın Maymunları, festivalin tek uyarlaması.

İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın bu yıl 18.’sini düzenlediği İstanbul Tiyatro Festivali, 10 Mayıs’ta başlıyor. 1989’dan bu yana düzenlenen festival, 2002 yılından itibaren iki yılda bir gerçekleşiyor. Yani iki yılda bir sahneler arasında mekik dokuyabiliyoruz. Yerli ve yabancı birçok konuğun yer aldığı festivalde bu yıl yurtdışından sadece beş oyun sergileniyor. Bunun en önemli sebebi İstanbul’un sahne sıkıntısı çekmesi. Toplamda 100’den fazla gösterinin seyirciyle buluşacağı festivalde bu yıl merakla beklenen çok sayıda  prodüksiyon bulunuyor.
İstanbul Tiyatro Festivali Direktörü Prof. Dr. Dikmen Gürün, İKSV’nin 40. yılı sebebiyle Tiyatro Festivali olarak 40 çevresinde dönen bir panorama sunduklarını söylüyor. Teması ‘Özgürlükler-Sorgulamalar’ olan festivalde sosyal dinamikleri irdeleyen, özgürlük, savaş, göç, insan hakları gibi temaları sorgulayan yapımlar yer alıyor. 2012 Türkiye’de Çin Kültür Yılı olması sebebiyle Pekin Operası, Şanghay Şarkı ve Dans Topluluğu ve de çarpıcı bir Sokak Tiyatrosu da festivalin farklı etkinliklerinden. Festivalin, heyecanla beklenen özel bir projesi de var: Sılsel. Uluslararası alanda etkili bir sanatçı olan Kutluğ Ataman’ın, İstanbul Tiyatro Festivali için gerçekleştireceği proje olan Sılsel, kenarları zigzaglardan oluşan turkuaz renkte boyanan dikdörtgen bir motif. Rivayet edildiği üzere, çeşitli baskılardan dolayı sokağa çıkmaya korkan Süryaniler, evlerinin tavanına bu motiflerden yapar, böylece gerçek gökyüzü özlemlerini bir nebze olsun giderirlermiş. Mardin’in Süryanı mahallesinde yaşayan Nasıra Hanım’ın Ataman’a anlattığı hikaye, Sılsel performansının konusunu oluşturuyor.


Festivalde bir uyarlama: Kafka’nın Maymunu

Dünya edebiyatının en etkili isimlerinden biri olan Franz Kafka, tüm yapıtlarına yaşantısını yansıtmış bir isim. Babasının, Kafka’yı hayatı boyunca bir böcek olarak görmesi, onu hayatı boyunca ‘hiçbir şey’ olarak görmesine sebep olmuş. Böcek, maymun gibi hayvanlar onun yapıtlarında sıkça rastladığımız hayvanlardır. Hayvanların ağzından anlattığı birçok öyküde kendi komplekslerini ve korkularını yansıtan Kafka’nın Bir Akademiye Rapor isimli öyküsü, festivalin uyarlama dalında yer alıyor. Bu öykü de, bir maymunun ağzından anlatılıyor. Maymun, nasıl insan olduğundan bahseder ve bunun hiç de zor olmadığını söyler. Hayvanat bahçesindeki kafesinden insanları izlerken şöyle düşünür: “Demek bu adam ya da adamlar, serbestçe hareket etmekteydiler. Hiçkimse, eğer kendileri gibi olursam demir parmaklıkların açılacağına ilişkin söz vermiyordu bana ama insanları taklit etmek ne kadar kolaydı! Daha ilk günlerde tükürmesini öğrenmişti.”


İngiltere’den Young Vic Theatre Company’nin gittiği her ülkede kapalı gişe oynayan Kafka’nın Maymunu, konuşmayı ve bir insan gibi davranmayı öğrenmiş olan bir maymunun monologuna dayanıyor. Laurence Olivier Ödüllü Kathryn Hunter, kendini korumak için insanlaşmaya çalışan bir maymunun varoluş öyküsünü başarılı bir şekilde sahneye taşıyor. Her bireyin toplumda kendisi için yarattığı değişen kimlikler arasında nasıl maymunlaştığı ve yabancılaşma duygusu oyunun ana temasını oluşturuyor. Colin Teevan’ın uyarladığı oyunu, Walter Meierjohann yönetiyor. Oyun 19 Mayıs’ta 20:30’da ve 20 Mayıs’ta 14:00, 18:30’da Kenter Tiyatrosu’nda izlenebilir.


Bu yazı SabitFikir Mayıs sayısında yayınlanmıştır.

7 Mayıs 2012

Labirentte yolculuk

Sergi Yanıt yok

Horasan’ın Çarpışmalar’ın devamı niteliğinde olan Labirent isimli sergisinde, kaybolmak ve bulmak arasında geziniyorsunuz.
Nefes almaya başladığımız andan itibaren kimi zaman çıkış yolunu bulabildiğimiz, çoğu zamansa yollarında kaybolduğumuz labirentlerimiz var. Pi Artworks’ten adımınızı atar atmaz yerde göreceğiniz labirent çizgileri, de sergiye uygun olarak sizi içine alan ilk işaret.  

Sıra dışı eserleriyle tanıdığımız Mustafa Horasan’ın Labirent isimli yeni sergisindeki eserlerin önünde vaktinizi harcamaya değer. Her bir resim sizi uzun bir yolculuğa çıkarırken, yeni yerler keşfetmemize de vesile oluyor. Öyle ki, uzun bir süre baktığınızda keşfe çıktığınız yollarda kaybolma olasılığınız bile var. Labirent çizgileri üzerinden minik adımlar atarak resimler arasındaki bağları da daha iyi anlıyorsunuz. Horasan’ın çizgileri, hayalgücünü zorluyor hatta fazlasını istiyor.
Ayaklarınızın altındaki labirentte dolaşıyormuş hissi veren çizgiler, duvarlardaki renkli eserler sayesinde bir masal diyarına çıkmış hissi de yaratmıyor değil. Horasan’ın yarattığı imgeler başka bir sürecin sonuçları. Paul McCarthy, Berlinde de Bruyckere, Peter Ccoffin, The Icelandic Love Corporation, Terry Richardson, Gabriela Fridriksdohir gibi farklı sanatçıların eserlerinden yaptığı seçkiler önce bilgisayarda yeniden üretiliyor, dana sonra resim üzerinde çalışılıyor.


Eserlerin bütününde dikkat çeken bir şey var. O da, sanki Horasan çağdaşlarına bir gönderme yapıyor gibi. Örneğin, bir başka süper kahramanla birbirine sarılan bir Süperman görüyoruz. Bu görüntüye pek alışık olmadığımız aşikar. Kahramanlar duygusal olamazmış gibi. onları güçlü görmeye alışık hafızalar için şaşırtıcı bir çalışma olarak görülebilir.
Horasan’ın Labirent’teki işler sanat hayatında birçok kez karşı karşıya kaldığı sanatçıların çalışmalarıyla etkileşimli. Bu nedenle bu sergiyi Çarpışma serisinin devamı olarak kabul etmek mümkün.
19 Mayıs’a kadar
Pi Artworks Galatasaray’da görülebilir.

Bu yazı Touch İstanbul Mayıs sayısında yayınlanmıştır.
5 Mayıs 2012

Kadın, öyle yok ki!

Tiyatro Yanıt yok

Kadının yüzüne bakarken boğazımın kuruduğunu hissettim. Öyle bir temas halindeydik ki, gözümü ondan ayırırsam bir kanadını da ben kıracaktım sanki. Göz bebeklerimin ardında, “Bırak artık beni” diyen damlalarla mücadelem uzun süre devam etti. Anlattıkça kafamda uğuldayan bir ses, konuştukça sızlayan burnumun direği… Mekan Artı’nın Şiddet Üçlemesi’nin ilki Ayna, cinayete kurban giden kadınlarla yüzleştiriyor bizi…

Mekan Artı, yine tiyatro tarihinde hiç unutulmayacak bir oyun serisiyle karşımızda: Şiddet Üçlemesi. Ayna’da sevgilisi, eşi ya da hiç tanımadığı bir adam tarafından öldürülen kadınlarla konuşuyoruz. Daha doğrusu konuşturmuyor, onlar anlatıyor, biz donup kalıyoruz.

Ayna, gözyaşlarınıza hakim olamayacağınız, bu toprakların en büyük acılarından birini cesaretle ele alıyor. Üçüncü sayfa haberlerinden, yani yaşanan olaylardan yola çıkılarak Didem Kaplan’ın yazdığı metinler, Ufuk Tan Altunkaya’nın başarılı rejisiyle bizi hapsediyor. Hepsinin göz temasını hissetmenin yanında yaşayarak oynadıkları için tebrik etmemiz gereken 12 kadın var: Ayşe Balmumcu, Cansın Asarlı, Çiğdem Aygün, Dilek Yorulmaz, Ece Eser, Gökçe Deniz Balkan, Gülay Hayır, Gülsün Odabaş, Milay Ezengin, Nurcan Şirin, Rana Büyükyılmaz ve Serpil Bilgil.

4 Mayıs 2012

Woodkid’den sağlam müzik!

Müzik Yanıt yok

“Woodkid geliyormuş, gitsek mi?” ile başlayan, “Tamam, dur bir bakayım”la gelişen ve son olarak Babylon’da arkadaşımın kulağına “İyi ki gelmişiz” diye fısıldadığım bir hikaye bu. Meşhur Iron şarkısıyla bilirdik biz onu ama aslında kendisi bir cevhermiş de haberimiz yokmuş.

Alışılmış Babylon kalabalığında çok da önlere ilerlemeden arkalara yerleştik. İki boyun boşluğuna solist Yoann Lemoine’yi yerleştirdiğimizde bizim için her şey tamamdı. Woodkid’in sadece solistini görmek demek dev orkestrayı görmemek değil elbette. Kulağınızın beyninize doğru giden ve sizi 25 kiloluk çantanıza rağmen iyi hissettiren şey muazzam bir birlikteliğin eseri.

Şarkı aralarında uğultu şeklinde Iron kelimesini duymak sıkıcıydı elbet. Tamam biz de o şarkıyı seviyoruz ama konserde keşfetmek diye de bir şey var. Canlı performansla dinlediğiniz her şey daha kalıcı olduğu gibi o grupla ya da sanatçıyla sizi bir tık daha yakınlaştıran bir durum. Tabii bunun ayırdına varmak için de biraz yol almak gerekebilir.

Yoann Lemoine’in dikkatimi çeken en önemli özelliği seyirciyle -üst kat da dahil- göz teması kurmaya çalışmasıydı. Bu hadise sık rastlanmıyor, en azından sadece önlerdeki dinleyiciyle bir temas olabiliyor, o da bir yere kadar. 

Fransız grubun yaratıcısı Lemoine, aslında şimdiye kadar Moby, Katy Perry, Taylor Swift gibi isimlerle çalışmış bir yönetmen. Woodkid onun bağımsız projesi olarak biliniyor. Geçtiğimiz yıl çıkardığı ilk EP’si Iron’ın ilk ritmi duyulduğunda atılan çığlıkları anlatmama lüzum yok. Bir lunaparkta eğlenen gençlerin çıkardığı çığlıkların ardından şarkıyı hissetmeye başladığımız an ise tarifsiz. 

Iron’ın bestesi bir savaşın başlangıç ve bitişini andırıyor. Şarkının ortalarına doğru yükselen adrenalin, yerini sonda bir huzura bırakıyor. Aynı zamanda tüm şarkıların yaratıcısı olan Lemoine, bisin ardından söylediği biri 21 Mayıs’ta çıkacak single’ından Run Boy Run olmak üzere iki şahane şarkıyla uğurluyor bizi. 

Run Boy Run’ın şimdilik teaser’ı yayında:

25 Nisan 2012

Herkes işini yapsın!

Sanat, Tiyatro Yanıt yok

Uzun zamandır bu kadar gergin bir başlık atmadığımı fark ettim. Gergin ama ne yalan söyleyeyim dün bastığım çığlıkların verdiği bir huzur da var. 

13 Nisan gecesi Şehir Tiyatroları ile ilgili başlayan söylentinin özünü öğrenmek için epey uğraştık. Meğer birileri kafasına göre sanatı icra edenlerin işini elinden almak istermiş ne zamandır! “Siz sanatçılar çekilin, biz bürokrat, belediyeciler biliriz bu işleri” demek istemişler de, girişmişler bu işlere. Haspinallah!
Bu olaydan iki gün sonra yani 15 Nisan Pazar günü Dünya Sanat Günü’ydü ve Emek Sineması için “Biletinizi kesiyoruz!” eylemine niyetlenmiştik. Sinema için mi tiyatro için mi yürüsek şaşırmış halde koyulduk yollara, biletimizi kestik Demirören’in önünde, ilk rahatlama geldi. Ama yetmedi elbette. Böylece bu yıl ilk kez kutlanan Dünya Sanat Günü, bizim buralarda böyle kutlanmaya başlamış oldu; yürüyüş, isyan, protesto! Sanata dokunmayın!
Şehir Tiyatroları’nın durumu ile ilgili ivedi bir şekilde toplanıldı ve söylentinin çıktığı gün Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nin önünde bir basın açıklaması yapıldı. Bununla ilgili yazmıştım, önceki yazılara bakılabilir. Pek verimli olmasa da harekete geçilmesi önemliydi.
Uzatmadan asıl konuya geleyim. Tiyatro, hayatında koca bir yer kaplayanından tiyatroyla bir şekilde ufacık bir bağ kurmuş kişisine kadar toplandık, Galatasaray Lisesi’nin önünde. Vaktinden erken vardığım için soluklanmak ve ayılmak için Caffe Nero’ya girmek üzereyken Yiğit Sertdemir’in arkadaşıyla bir kahve aldığını gördüm. Görev bilinciyle erkenden oradaydı o da. (Yiğit Sertdemir şu an sahnelenmekte olan Kumbaracı50 Üçlemesi olan “Gerçek Hayattan Alınmıştır” oyununun yazarı ve oyuncusudur)
Nero’nun üst katına konuşlanıp meydanı izlemeye koyuldum. İnsanlar tek tük toplanmaya başladığında aşağı indim ve asıl kalabalığın Yapı Kredi Kültür Merkezi önünde toplandığını gördüm. Nasılsa orada arkadaşlarını göreceğini bilen ve protestoya yalnız giden her insan gibi benim de gözlerim tanıdık simalar aradı. Tanıdık derken, sizin anlayacağınız şekildeki ünlülerden bahsetmiyorum. Onlar benim alternatif tiyatrolarda -ya da bağımsız tiyatro hangisini demeyi tercih ederseniz- harikalar yaratan ünlü simalarım!
Merve’yle (Engin, tek başına dev tiyatrodur) buluştuk, Gülce Oral (Oyuncu, şu an Tetikçi’de oynuyor) ile gelmişti. Sonra Zehra Şahin (Tetikçi asistanlarından) ile karşılaştık. Dantel’in oyuncusu Can Bora (Oyuncu, performans sanatçısı) oradaydı. Madem herkes televizyonlarda gördüğümüz ünlü simaları yazıyor, ben de belki ismini henüz-hiç duymadığınız kişilerin isimlerini vereyim. Ece Öz (İkincikat mekan sorumlusu), Sami Berat Marçalı (İkincikat kurucusu, yönetmen), Berfin Zenderlioğlu (DestAR Theatre, oyuncu, yazar), Mirza Metin DestAR Theatre, oyuncu), Barış Kıralioğlu (Tiyatro Barbone, oyuncu, yönetmen), Sevda Baş (İkincikat asistanlarından), Yelda Baskın (Oyun Deposu, oyuncu), Elif Ürse (Oyun Deposu, oyuncu), Gülce Uğurlu (Oyun Deposu, oyuncu), Utku Güneş (Sidikli Kasabası Müzikali, yönetmen)  ve daha göremediğim nice genç tiyatro insanı ve elbette yılların deneyimli isimleri, tiyatro üstadları… Gençlerin katılımı en az yılların ustalarının katılımı kadar önemliydi. Genç tiyatrocuların da mesleklerini kimsenin eline bırakmayacağını gördükten sonra, yüreğime su serpildi!
Saat 11:00’i gösterdiğinde slogan atmaya başladık: “Korkuya karşı özgür tiyatro!” Heyecanlı ve aktif bir kalabalık vardı. Açıkçası hafta içi ve saatine göre iyi bir kalabalıktı. Gazetecilere Özgürlük yürüyüşünden sonra bu kadar içten bağırmadığımı itiraf etmeliyim. Engin Alkan’ın bildiriyi okumasından sonra dünyaya çığlığımızı duyuralım demesiyle attığımız çığlık kulak zarı patlaması niyetineydi!
Yürüdük Tünel’e, şarkılarla, eğlenerek, ritim tutarak… Eğleniyoruz biz, çünkü sanata dokunmak konusundaki esprili yaklaşımınız hoşumuza gidiyor. Muhafazakar sanatmış! Sanatın muhafazakarı mı olur? Bilmiyorsunuz, öğrenmeye de yeltenmiyorsunuz! Sanat özgür olduğu sürece sanattır!
Tiyatroya teğet bile geçmemeniz için gereken neyse yapacağız. Sahne arkasında, üstünde, yanında, çalışanlarla; biz izleyiciler, gazeteciler, tiyatronun başka dünyalara açılan en güzel kapı olduğunu bilenler mücadele edeceğiz! Yakın zamanda daha güzel buluşmalarla çoğalacağız, dokunmaya çalışmanın ne demek olduğunu anlatacağız!
Cenk Doğan’ın 24 Nisan 2012’de çektiği video:   

23 Nisan 2012

Her şeye rağmen, ‘Hâlâ Buradayız’

Sergi Yanıt yok



Mona Hatoum, İstanbul’daki ilk sergisiyle tedirgin dünyaya rağmen bize ‘Hâlâ Buradasın’ diyor. Şiirsel ve politik bu sergiyi 27 Mayıs’a kadar Arter’de görebilirsiniz.

Beyrut doğumlu ama aslen Filistinli olan Mona Hatoum’un İstanbul’daki ilk sergisi Arter’de açıldı: Hâlâ Buradasın. Çağdaş sanatın dünyaca ünlü isimlerinden olan Mona Hatoum’u, 12. İstanbul Bienali’nden hatırlayanlarınız olacaktır. Kendisi sekiz amazon kadın arasında yer almıştı. Şimdi İstanbul’daki bu ilk kişisel sergisinin alt metninde tedirginlik hissini okumak mümkün. Sergi, Hatoum’un sanatsal üretiminin son yirmi yılına kapsamlı bir bakış sunuyor.

Arter’den girdiğinizde sizi karşılayan çelik kutuların hepsinde bir yara izi var. Bu yaralı devasa çelik yapılar, enkaz halindeki binaları işaret ediyor. Çelik rengi, yani iç karartan bir gri ve savaşı çağrıştıran, savaşa gönderme yapan terk edilmiş, tahrip edilmiş yapılar. En özel çalışmalardan biri de, Hatoum’un sergi için özel olarak İstanbul’da ürettiği ve sarı sismik halkalarla kaplı bir dünya haritasını gösteren yün halı. Halıda, tüm dünya potansiyel bir hedef haline gelmiş ve her an vurulmaya hazır görünüyor.

Çelik çubuklardan oluşan ve bir insan boyutunda sayılabilecek kafesi andıran küre, ekseni dünyayla aynı derecede eğik olarak duruyor. Bu küre, insanın sığabileceği bir hücreye de gönderme yapıyor.


Sergideki favorim olan ve Hatoum’un 2006-2007 yılında ürettiği Misbah isimli eser, bir odada bulunuyor. Bu odaya girdiğinizde tavanda önce bir lambayı görüyorsunuz, sonra bu lambanın döndüğünü ve sonra bu lambanın pirinçten yapılmış bir fener, fenerin ışığından duvara yansıyan asker figürlerini görüyorsunuz. Fener sürekli dönüyor ve döndükçe duvardaki asker figürler, odayı bir savaş alanına çeviriyor! İşte bu sahici ve ürkütücü bir görüntü. Hatoum’un hayal gücünü sanatla başarılı bir şekilde harmanlamasına bu işte fazlaca tanık oluyoruz.

Hikayeyi minimumda tuttuğunu söylüyor Hatoum. Tüm işlerde hikayeler minimumda gibi duruyor ama aslında derin anlatıları barındırıyor hepsi. Örneğin Undercurrent isimli eser, serginin en rahatsız edici işi. Parlak kırmızı kumaşla kaplı elektrik kablolarının oluşturduğu kare şeklinde geniş bir kilim ve bu kilimden kıvrılarak çıkan onlarca kablo, kabloların her birinin ucunda bir ampul. Yanıyorlar, yavaşça sönüyorlar. Ortada yoğunlaşan kablolar, birikmiş bir kanı ve dağınık/kıvrık duran kablolar da sızıntı şeklindeki kanı andırıyor. Işıklar da sinsice yanıp söndükçe sizi rahatsız eden bir şeyler olduğunu hissediyorsunuz.


İşlerin bazılarında saç tellerine rastlıyoruz. Saç tellerini önemsiyor, onların da bir anlatımı olduğunu vurguluyor. Hatoum, altı ay önce bu sergi için araştırmaya geldiğinde Çukurcuma’dan cam bir kutu alıyor. O cam kutunun içine minik, yuvarlak hale getirilmiş saçları koymuş mesela.

Serginin göz dolduran iki önemli eserinden biri, peynir rendesinin paravana dönüşmüş. Bir rende de yatak haline gelmiş. Tırtıklı bir yatak ve elbette rahatsız edici.

Diğer sıra dışı bir iş de, bir tespihin her bir tanesini büyüterek gülleye benzetiyor. Birçok dinde hemen hemen benzer anlamlara gelen tespih, buradaki boyutundan ötürü ürkütücü ve kötülüğe çağrışım yapan bir nesneye dönüşüyor.

Mona Hatoum, günlük hayatta sıkça rastladığımız nesnelerle, tekinsiz olan dünyayı çarpıcı bir biçimde sunuyor.

27 Mayıs’a kadar
Arter

Bu yazı Touch İstanbul Nisan sayısında yayınlanmıştır.
23 Nisan 2012

Sanatseverin yeni mekanı: Tatart

Sanat Yanıt yok

Nişantaşı’nın göbeğinde açılan Tatart Sanat ve Araştırma Merkezi, sanatseverin saatlerini geçirebileceği samimi bir mekan.

Tatart Sanat ve Araştırma Merkezi, kırmızı halılarla sizi karşılıyor. Mekana girdiğinizde duyumsadığınız yeni kokusu, yılların değerleri eserleriyle sizi mutlu kılıyor. Tatart’ı, kurucusu Gizem Tatlıcı ile konuştuk.
Tatart’ı nasıl bir ihtiyaçtan kurdunuz?
Sanat tarihi ile ilgili kitapların, dergilerin ve belgelerin bir araya toplanmasının Türk sanatına bir hizmet olacağını düşünüyordum. Etrafımda bulunan ve yıllar boyunca Türk sanat çevresine hizmet vermiş insanların deneyimleri ve destekleri ile proje kafamda şekillendi ve böylelikle Tatart Sanat ve Araştırma Merkezi ortaya çıkmaya başladı.
Tatart bünyesinde zengin bir kitaplık bulunuyor. Bu kitaplıkta hangi nadide eserlere rastlayabileceğiz?
Kitaplığımız henüz kuruluş aşamasında, 1000’i aşkın kaydımız var. Biz seçtiğimiz bazı konularda ve isimlerde derinleşen tez çalışmalarına yönelik kaynaklar topluyoruz. Kitaplığımızın çok sevdiğimiz ikinci bölümüyle ise nadir kitaplar ile aslında koleksiyon değeri olan eserleri kast ediyoruz. Kitaplığımızda Hoca Ali Rıza’nın Askeri Rüştiye öğrencileri için hazırladığı taşbaskı albümler; 1914 yılında Matbaa-i Amire’de basılan “Vücud-i Beşer ve Nisebetleri; Ressamlara” adlı Osmanlıca ressam öğrenciler için hazırlanmış anatomi kitabı; “Türk Ressamlar Cemiyeti Tarafından Üçüncü Galatasaray Resim Sergisi”–1921 yılı, “Türkiye Sanayi-i Nefise Birliği Nizamname-i Esasisi ve Şubeler Nizamname-i Dâhilîleri”–1928; “Çenberli Taş Resim Atölyesi Tarz-ı Mesai Program-ı Umumisi”–1922 nadir eser olarak sayabiliriz.

Kitaplığın kullanılma şekli nedir?
Kitaplığımız halka açık ancak henüz ödünç kitap vermiyoruz. Kitap sayımız belli bir miktarı geçtiğinde ödünç verme sistemi anlamlı olur. Kitaplık pazartesi-cuma, 11.30–19.30 saatleri arasında kullanılabiliyor.
Sanat kulübü olarak tanıtıyorsunuz kendinizi. Nasıl bir kulüp anlatır mısınız?
Kulübümüz içeri girmek isteyen herkese açık. Biz belirli bir program ya da etkinlik ile kulübü sınırlamadık. Çünkü Tatart birçok etkinliğin yapılmasına kendiliğinden elveren bir mekan. Diğer programlarımız ve mekan düzenlememiz de kesin sınırlarla ayrılmış değil. Hepsi birbirinin içinde, çok amaçlı salonumuzda sergilerin yanı sıra sanat sohbetleri olacak, kitaplığın içinde sergi alanı devam ediyor. Her nokta, bir diğerini destekleyerek ilerliyor.
İstanbul’daki kültür-sanat merkezlerinden farklı olarak Tatart’ta neler var?
Biz bir sanat kulübü olarak ortaya çıkıyoruz. Sanatseverlerin isteklerini kendi imkanlarımızla buluşturup ortak bir paydada bütün sanat çevresini (sanatçılar, sanat galericilerinden tarihçi, yazarlar ve koleksiyonerlere kadar uzanan) bir araya toplama amacındayız. Bunu gerçekleştirirken de her şeyin doğal oluşumunu gerçekleştirmesine uygun bir ortam sağlamak istiyoruz ve bu nedenle sınır koymamaya çalışıyoruz.


Yakın zamandaki etkinlik planı belli mi?

Nisan ayı etkinlik planımız hazırlık aşamasında, en belirgin olan maddeler bir yurt dışı fuar gezisi ve ikincisi ise yeni bir sergi. Ayrıntıları sanatseverler www.tatart.com.tr adresinden takip edebilirler.
İstanbul yıldan yıla kültür-sanat alanında etkisini artırıyor. Siz bu konuda neler söylersiniz?
İstanbul’da art arda açılan galeriler, sergiler, sanat kütüphaneleri, düzenlenen seminer ve söyleşiler çok sevindirici bir gelişme. Bu etkinliklerin etkisini daha da artırmasını ve Türkiye’nin bütün illerine yayılmasını tüm kalbimle isterim. Fakat etkinlik artışının kontrolsüz bir akış halinde olduğunu da gözlemliyorum. Bir süre sonra kendi dengesini bulacaktır. Aslında bugün yaşadıklarımız dengesini bulmaya çalışan bir piyasanın mutlulukları, gerginlikleri, başarıları ve üzüntüleri. 
Tatart’ta sanat profesyonelleriyle sanat takipçileri buluşabilecek mi?
En büyük amaçlarımızdan biri sanat çevresinin tüm aktörlerinin bir araya geleceği şekilde mekanımızı etkinleştirmek. Tatart tüm sanat çevresinin tüm aktörlerinin buluşabildiği ve rahatça sohbet edebildikleri, beraber sanat gezilerine gidebildikleri, sanatsal paylaşımlarda bulabildikleri bir iletişim ağı merkezi olmak istiyor. Yurt dışında bu tip merkezlere “art hub” deniliyor.
Biraz da “tailor made” sanat gezilerinden bahseder misiniz?
Kişiye ya da gruba özel sanat gezileri, misafirlerin istekleri göz önünde bulundurularak hazırlanan geziler oluyor. Sanat gezilerine katılmak isteyen çoğu kişi zaten dünyanın dört bir tarafını görmüş olan, çok eğitimli kişiler. Bu seyahatlerin turistik geziden çok daha farklı bir amacı var; o da yurt dışında sanat etkinliklerine katılarak ve sanat fuarlarına katılarak kültürümüze ve sanatımıza sahip çıkmak.
Harbiye mah. Maçka cad. Tuncer Apt. No:29/6

Bu haber Touch İstanbul Nisan sayısında yayınlanmıştır.
Daha eski yazılar
Daha yeni yazılar

İçindekiler

Arşiv